Voetbaltrainer Ton Caanen: “Professioneel voetbal betekent voor iedere Europese club iets anders”

De Nederlandse voetbaltrainer Ton Caanen, welke tegenwoordig werkzaam is als voetbalconsultant, heeft in zijn carrière verschillende Europese voetbalclubs getraind. “Ik heb in landen gewerkt waar je in eerste instantie niet snel naartoe op vakantie zou gaan. Hoewel het wel allemaal Europese profvoetbalclubs betroffen, heb je toch te maken met verschillende culturen en is er onderling een wezenlijk verschil in de manier van trainen en coachen.”

Verschillen in aanpak en coaching

Ton Caanen begon zijn carrière als trainer in Nederland, maar na een paar jaar besluit hij buiten de Nederlandse grenzen ervaring op te doen. Hij gaat aan de slag in Oekraïne en maakt daarna de overstap naar Israël, waar hij twee verschillende clubs traint. Vervolgens keert hij weer terug naar Oekraïne, dit keer naar een andere club. Later wordt hij achtereenvolgens hoofdtrainer in Malta, Griekenland en Cyprus. Met AEK Larnaca op Cyprus bereikt hij zelfs het Europese voetbal. “Doordat ik in verschillende landen voetbalclubs heb getraind en heb gecoacht, ontdekte ik dat er grote verschillen zijn in aanpak en coaching. Elk land en elke cultuur heeft zijn eigen opvattingen.”

Eigen definitie van professionaliteit

Het grootste verschil tussen de landen is hoe men denkt over professioneel voetbal. Ton Caanen: “Elk land zal zijn eigen definitie en opvattingen hebben van het begrip ‘professioneel voetbal’, al hebben Nederland en Duitsland veel raakvlakken. Hoe een speler de intrinsieke motivatie heeft om het maximale uit zijn voetbalcarrière te halen, is werkelijk een verschil van dag en nacht. Dat is onwijs verschillend per land.”, legt Ton Caanen uit. Professionaliteit in de voetbalwereld uit zich onder meer in instelling, leefwijze, betrokkenheid, discipline, rust en voeding. Maar ieder land geeft daar weer zijn eigen draai aan. “Daar waar sommige spelers zijn opgevoed met goede voeding, het pakken van voldoende rust en dingen laten om optimaal te kunnen presteren, komen anderen niet met de benodigde instelling naar de training. Zij bereiden zich niet of nauwelijks voor of houden geen rekening met gezonde voeding.”, vertelt Ton Caanen.

Groot aanpassingsvermogen

Als voetbaltrainer is het de kunst om je aan te passen aan de cultuur. “Je moet er wel voor waken dat je de spelers niet alleen traint vanuit je eigen belevingswereld en jouw intrinsieke motivatie. Je moet je echt inleven in een speler en zijn cultuur om uiteindelijk resultaat te kunnen behalen.” Dit is ook de kracht van Ton Caanen: als een kameleon zich aanpassen aan de speler en de cultuur van het land, zonder dat hij zichzelf verloochent. Daarom heeft hij ook verschillende trainingssystemen en programma’s ontwikkeld waarmee een trainer of coach zich op korte termijn leert in te leven in de speler. Door informatie in te winnen over de achtergrond van de speler, wordt er vertrouwen gewonnen. Dan is het makkelijker om een relatie op te bouwen. “Als ik een buitenlandse speler echt alleen op de Nederlandse wijze wil trainen, dan ontstaat er afstand tussen mij en de speler. Dan krijg je niet het gewenste effect en resultaat voor elkaar. Dus om maximaal resultaat de behalen, moet je een groot aanpassings- en inlevingsvermogen hebben”, aldus Ton Caanen.

Voordelen van een buitenlandse speler

Maar, volgens Caanen kunnen buitenlandse spelers juist heel interessant zijn voor clubs. Ton Caanen: “Spelers uit een ander land kunnen lucratief en interessant zijn voor bepaalde competities. Dit komt omdat het desbetreffende land zo’n speler niet voorhanden heeft. Naast culturele verschillen, verschillen spelers uit andere landen ook qua profiel, speelstijl of bijvoorbeeld in lichaamsbouw. Zo zijn Nederlandse voetballers over het algemeen groter dan Italiaanse spelers, wat beide zijn voors en tegens heeft.”